Het zal misschien verbazen, maar in mijn ogen is “normaal” een bijzonder gevaarlijk woord. Zonder erbij stil te staan, delen de meeste mensen daarmee immers de wereld in. Een heleboel dingen vinden ze normaal, maar wat daardoor impliciet en automatisch gebeurt, is dat de alternatieven daardoor onbewust als ‘abnormaal’, afwijkend gezien worden. En afwijkende dingen botsen heel vaak op het feit dat ze onbekend, en dus ook onbemind zijn. Dat zag je ook aan de allergische reacties op de modeterm ‘het nieuwe normaal’, die heel even opgang maakte tijdens de covid-periode.
Die opdeling tussen normaal/afwijkend, speelt veel van de veranderingen waar ODE voor staat parten. Nog steeds vinden heel veel mensen verwarmen op aardgas normaal. Dus stuit de warmtepomp op heel wat scepsis, wegens ongewoon. Een auto is voor de meesten normaal als hij op benzine of diesel rijdt. Zo schilderen we stekkers op parkeerplaatsen voor EVs, maar waarom dan geen benzinepompen op de andere parkingplaatsen? Zo delen we de wereld – vaak onbewust – in tussen normaal en afwijkend. Een benzine- of dieselauto, daar zijn we mee vertrouwd, onze gewoontes zijn er op afgestemd. Als je dan ineens een auto gebruikt waarmee je niet meer om de 2 weken naar het tankstation moet, maar die je om de paar dagen moet inpluggen in een laadpaal, dan roept dat vragen op. En vragen, dat leidt heel vaak tot weerstand…
Tot je beseft dat die warmtepomp niet alleen beter is voor het klimaat en het milieu, maar ook voor ons. Zo kunnen ze vaak koelen, een behoefte waar meer en meer mee geconfronteerd worden. En dat je beseft dat het eigenlijk wel enorm comfortabel is als je niet meer naar dat tankstation hoeft om stinkende brandstof in je auto te kieperen, maar hem net gewoon zoals je telefoon thuis kan inpluggen.
Normaal = gewoon, tot je beseft dat je nieuwe situatie/gewoonte eigenlijk veel voordelen biedt. Op dat moment verandert wat je gewoon vindt en dus ook wat voor jou normaal is.
Dat verandering weerstand opwekt, is - euh - normaal. Dat die weerstand gevoed wordt door media, al dan niet sociale, maakt het alleen nog veel lastiger om de realiteit en de voordelen van de nieuwe technologie te doen doordringen. Op 7 september stond er een artikel in de Engelse krant The Telegraph met als boodschap dat ondanks alle ‘wanhopige pogingen’ van de overheid, niemand een elektrische auto wil. Gelukkig waren enkele scherpe geesten er snel bij om erop te wijzen dat dezelfde auteur in 2007 een artikel schreef over het feit dat iedereen heel tevreden was met hun Nokia en Blackberry toestelletjes en dat dus niemand zo’n nieuwerwetse iPhone wil kopen. De man is er duidelijk niet op afgerekend.
En natuurlijk wordt er geschermd met job- en koopkrachtverlies als argumenten tegen de duurzame energietransitie. Dat zijn argumenten die er bij velen inhakken en die hen doet vastklampen aan het huidige normaal. Dat de energietransitie geen ‘walk in the park’ is, weten we ondertussen al allemaal. We zullen inderdaad mensen moeten (her)scholen, omdat hun huidige competenties niet meer voldoen. Dat is de beste manier om met de sociale aspecten van de energietransitie om te gaan. Dat de energietransitie absoluut nodig is, weten we ook. Laten we ons dus niet ontmoedigen door de weerstand en ons elke dag blijven inzetten, binnen en buiten ODE, voor een nieuw en beter normaal.
Dirk Van Evercooren
